Pancreatitis bij Honden Begrijpen: Oorzaken, Symptomen en de Rol van Voeding

1. Wat is pancreatitis?

Pancreatitis betekent letterlijk "ontsteking van de alvleesklier." Deze ontsteking verstoort de normale functies van de alvleesklier en kan ertoe leiden dat spijsverteringsenzymen voortijdig worden vrijgegeven. Hierdoor beginnen deze krachtige enzymen het pancreasweefsel zelf af te breken, wat pijn en verdere ontsteking veroorzaakt.
Er zijn twee hoofdvormen van pancreatitis:

• Acute pancreatitis: Ontwikkelt zich plotseling en kan variëren van mild tot levensbedreigend.
• Chronische pancreatitis: Een langdurige ontsteking van de alvleesklier die na verloop van tijd blijvende schade kan veroorzaken.

Beide vormen vereisen snelle veterinaire zorg, hoewel acute pancreatitis vaak een urgentere en intensievere behandeling nodig heeft.

2. Veelvoorkomende oorzaken en risicofactoren

Voeding
Een van de meest voorkomende triggers is een onevenwichtige voeding, vooral een dieet met een overmatige hoeveelheid vet. Honden die veel vetrijke voeding krijgen, zoals tafelrestjes, vette snacks of voedsel dat niet geschikt is voor honden (zoals spek of kaas), lopen een verhoogd risico.
Obesitas
Overgewicht is niet alleen een cosmetisch probleem, maar verhoogt ook de metabole stress. Obesitas kan de kans op pancreatitis vergroten en de ernst ervan verergeren, waardoor gewichtsbeheersing essentieel is.
Bepaalde medicijnen
Sommige medicijnen, waaronder bepaalde steroïden of epilepsiemedicatie, kunnen het risico op alvleesklierontsteking verhogen. Raadpleeg altijd de dierenarts over mogelijke bijwerkingen of alternatieve behandelingen.
Metabole aandoeningen
Ziekten zoals diabetes mellitus of hypothyreoïdie kunnen de normale lichaamsprocessen verstoren en honden vatbaarder maken voor een ontstoken alvleesklier.
Genetische aanleg
Sommige hondenrassen lopen een groter risico op pancreatitis, wat suggereert dat erfelijke factoren een rol spelen.

3. Symptomen van pancreatitis

De symptomen van pancreatitis kunnen variëren van mild tot ernstig. Let op de volgende waarschuwingssignalen:

• Braken: Vaak aanhoudend, en kan zelfs optreden na het drinken van water.
• Verminderde eetlust: Honden kunnen weigeren te eten of minder interesse in voedsel tonen.
• Buikpijn: Kan zich uiten in janken, piepen of een "biddende houding" (voorpoten gestrekt, achterwerk omhoog). Een hond in deze houding heeft vrijwel zeker pancreatitis.
• Lusteloosheid: De hond is ongewoon moe, wil niet bewegen of lijkt zwak.
• Diarree: Waterige of frequente ontlasting kan gepaard gaan met braken.
• Uitdroging: Als gevolg van vochtverlies door braken of diarree.
• Koorts of lage lichaamstemperatuur: Sommige honden krijgen koorts, terwijl anderen juist een temperatuurdaling ervaren.

Als je hond een combinatie van deze symptomen vertoont, vooral braken en buikpijn, neem dan onmiddellijk contact op met de dierenarts. Vroege diagnose kan de prognose aanzienlijk verbeteren.

4. Hondenrassen met verhoogd risico

Hoewel pancreatitis bij alle honden kan voorkomen, zijn sommige rassen vatbaarder vanwege genetische en metabole factoren, zoals:

• Dwergschnauzers: Gevoelig voor hyperlipidemie (verhoogd vetgehalte in het bloed), wat extra belasting op de alvleesklier legt.
• Yorkshire Terriërs: Hebben een gevoelige spijsvertering, wat ontstekingen kan verergeren.
• Poedels: Zowel standaard als miniatuurpoedels hebben een verhoogd risico op alvleesklierproblemen.
• Cocker Spaniëls: Sommige hebben een erfelijke stoornis in de vetstofwisseling, wat pancreatitis kan veroorzaken.
• Teckels: Vooral vatbaar als ze overgewicht hebben.

5. Het belang van voeding

Overmatige vetconsumptie
De alvleesklier produceert enzymen om vetten, eiwitten en koolhydraten af te breken. Te veel vet in het dieet kan de alvleesklier overbelasten en ontsteking veroorzaken.
Gewichtsbeheersing
Overgewicht verhoogt het vetgehalte in het bloed (lipemie), wat direct stress op de alvleesklier legt. Beheer het gewicht van je hond door gecontroleerde porties en regelmatige lichaamsbeweging.
Vermijden van tafelrestjes en plotselinge dieetveranderingen
Houd het dieet van je hond consistent en goed uitgebalanceerd. Geef geen vetrijke menselijke voeding zoals spek, gefrituurd vlees of kaas. Als je een traktatie wilt geven, kies dan voor gezonde, hondvriendelijke opties zoals wortels of sperziebonen.
Laag-vet dieet voor pancreatitis-beheer
Dierenartsen adviseren vaak een vetarm dieet voor honden met pancreatitis. Deze diëten bevatten meestal een matige hoeveelheid eiwitten en weinig vet om de alvleesklier te ontlasten.
Hulp nodig bij het vinden van het juiste dieet?
Raadpleeg je dierenarts of neem contact op met een Farmina Nutrition Consultant voor voedingsadvies op maat.

6. Diagnose en behandeling

Pancreatitis wordt meestal gediagnosticeerd met een combinatie van bloedonderzoek, echografie en een beoordeling van de symptomen en medische geschiedenis.
Zodra de diagnose is gesteld, omvat de behandeling vaak:

• Ziekenhuisopname: In ernstige gevallen kan de hond intraveneuze vochttoediening nodig hebben om uitdroging en elektrolytenverlies tegen te gaan.
• Medicatie: Middelen tegen misselijkheid, pijnstillers en soms antibiotica (afhankelijk van de situatie) om de hond te stabiliseren.
• Langdurige monitoring: Bij chronische of terugkerende pancreatitis zijn regelmatige controles en bloedonderzoek nodig.
• Specifiek dieet: Honden met pancreatitis hebben een aangepast dieet nodig, zoals VetLife Gastrointestinal.

7. Preventie van pancreatitis

Hoewel niet alle gevallen van pancreatitis kunnen worden voorkomen, helpen de volgende maatregelen om het risico te verkleinen:

✔ Behoud een gezond gewicht – Een slanke, fitte hond heeft minder kans op alvleesklierproblemen.
✔ Geef een uitgebalanceerd dieet – Zorg voor de juiste balans tussen eiwitten en vetten. Overweeg een gepersonaliseerd dieet of een speciaal veterinaire voeding indien nodig.
✔ Beperk traktaties en tafelrestjes – Kies voor vetarme traktaties of gezonde, verse groenten zoals wortels of sperziebonen.
✔ Wees alert op waarschuwingssignalen – Houd je hond goed in de gaten, vooral als hij tot een risicoras behoort.
✔ Regelmatige dierenartscontroles – Bloedonderzoek en lichamelijke controles helpen bij het vroegtijdig opsporen van stofwisselingsproblemen.

Conclusie
Pancreatitis bij honden is een ernstige aandoening met uiteenlopende oorzaken, variërend van voedingsfactoren en obesitas tot genetische aanleg. Door alert te zijn op symptomen, snel veterinaire zorg te zoeken en een zorgvuldig dieet te volgen, kun je de gezondheid en levenskwaliteit van je hond aanzienlijk verbeteren.